Bu Blogda Ara

3 Kasım 2010 Çarşamba

Şems-i Tebrizi ve Felsefesi


ŞEMS,özellikle birisine bağlı kalmaksızın pek çok düşünürü ve mutasavvıfı dinlemiş,herbirinden bir şeyler almıştı.
Şems,kolay kolay bir tarikata resmen katılmaya uygun bir şahıs değildi..
Eğer sevgilin yoksa neden aramıyorsun?
Eğer sevgiline kavuştunsa niçin sevinmiyor,neşelenmiyorsun?
Beden ölür,yok olur gider,cansa yok olmaz,ölmez...Çünkü,Akıldan,imandan ibaret olan bir dünya da,bedenin ölmesi,canın doğmasıdır..
******
İbadetin özü,içi nefsin erimesidir.Geriye kalanın hepsi de ibadetin kabuğudur.Bu varlıktan yok olmadıkça onun varlığıyla " var " olamazsın...ölmeden önce öl,nefsini muratsızlık mezarlığına göm de hoş olirahata kavuş..
******
KİBİR / AÇGÖZLÜLÜK / ÖFKE / HASET : İnsanın doğasında var olur.Bizim manevi ilerlememizi engeller.Haset,dünyanın cesetleriyle beslenen nefs köpeğinin bir niteliğidir..
Haset Nefs köpeğinin sıfatıdır.;çünkü o dünya leşinin başında durmaktadır." Dünya leştir " denmiştir.
*****
Kalemi açmaz,yarmaz.ucunu kesmezsen yazacak adam onu eline bile almaz.Mücahede de buna benzer.Tamamlandı mı,kalem açıldı mı katibin eline layık olur."İhsan tamamlanınca ihsan olur " Mücahede de tamamlandı mı,insan Rahman'ın parmakların iki kudret parmağının arasına girmiş olur.Artık yazdığı şey,katibin dilediği şeydir; O kalemle yazan Allah'tır.
*****
İman ışığının kandili,müminin cama benzeyen bedenindendir.Arifin bedeni mücahede ile cama (sırçaya)döner;iman ışığı oradan dışarı vurur parlar.Bir ışıktır ki insanın özüne koymuşlardır; oışık ancak mücahede ile görünür.Kabuk ne kadar kalın olursa,iç o kadar zayıflar,o kadar gizlenir.Kabuk,mücahede ile daha da zayıflar,daralırsa ışığın özü kuvvetlenir.Nitekim cevizin kabuğu me kadar incelirse içi o kadar dolar.
Beden de böyledir.Fıstık ta böyle ...Neyin kabuğu daha kalın olursa içi o kadar zayıf olur..
*****
Ağızdan öfke ile çıkan sözler,fırından yeni çıkmış ekmeğe benzer..Yersen ağzın yanar.Bu nedenle konuşmadan ince sakinleşmek gerekli ( Öfkelenmek niyeti kirletir )
*****
İnsan suya hasret balık gibi hakikat hasreti çekmeliydi sadece.. bir dereye ya da dereye değil okyanusa hasret çekmeliydi..Böylece bir balık bir balina kadar büyüyebilirdi...
*****
Firavunda " Ben Rabbinizim " dedi,Allah'ın lanetine uğradı..
Mansur " Ben Hakkım " dedi,Allah'ın rahmetine kavuştu.
*****
Biz de iki nefs var: Biri gece gibi karanlık bir nefs,öbürü güneş gibi apaydınlık bir nefs.Riyazetle,cilalamakla bu nefsin kuvvetini,bu nefsin dileklerini azaltırsan,bu nefs azalır,zayıflar,o ruh ortaya çıkar,gecenin yerini gündüz tutar..
*****
Bilgi,marifet bilgisidir.Hiç bir şey bilmesen bile kendini tanıdın,bildin mi bilginsin,arifsin.Ama kendini tanımadın,bilmedin mi bütün o bilgilerden ne fayda ?
*****
Haktan gayrı ne görürsen puttur O ; kır gitsin..
****
Gönlüm,Rabbimin ilhamıyla söyledi bana sözü bir medresedir.
*****
Yolun sonu var,ama menzilin(konak)sonu yoktur.Çünkü bu yolda yolculuk iki türlüdür.
Biri Allah'a doğru yolculuk,biri de Allah'ta yolculuk..Allah'a doğru yolculuğun bir sonu vardır.Çü
nkü bu yolculuk varlıktan ve aşağılık dünyadan geçmektir,kendi kendinden kurtulmaktır.Bütün bunların sonu ve sınırı vardır.Fakat Allah'a ulaştıktan sonraki yolculuk,Allah'ın ilim ve marifeti içerisinde olur ve onun da sonu yoktur..
*****
Babana tam mirasçı kesil;cihana ışık saçmada güneşe benze..
*****
Sana ne öğüt vereyim?Sana çobanlık emretmişler,sen kurtluk ediyorsun...
Sana bekçilik emretmişler,sen hırsızlık yapıyorsun..
Allah seni sultan yaptı,sen şeytanın sözüyle hareket ediyorsun...
( Mevlana Hz'lerinin Selçuklu hükümdarı Alaeddin Keykubat'a hitabeti.. )
*****
Şaşarım o kişiye ki öleceğini iyiden iyiye bildiği halde nasıl olur da ferahlar ?
Şaşarım o kişiye ki cehennemi iyiden iyiye bildiği halde nasıl olur da güler?
Şaşarım o kişiye ki soru sorulacağını iyice bildiği halde nasıl olur da suç işler,kötülükte bulunur?
Şaşarım o kişiye ki dünyanın sonu olmadığını,yokluğa döneceğini,ehlini yok edip gideceğini bildiği halde nasıl olur da dünyaya düşer,mal mülk toplamaya koyulur,ona güvenir?
*****
Derdini göremeyen merhemin kadrini nereden tanıyacak?
*****
Sufinin defteri,harflerin yazılmasından meydana gelen bir karalama değildir.Ancak kar gibi bembeyaz ve temiz gönüllüdür..
*****
Adam,yazılmış kağıda yazı yazar mı ?Yahut fidan dikilmiş bir fidanlığa tekrar fidan diker mi?
Yazmak için yazılmamış bir kağıt arar.
Tohum ekmek için ekilmemiş bir yeri arar..
*****
Şems,babasına karşı yabancılık hissediyor,kendini kümes tavuğunun altına konmuş kaz yumurtası gibi görüyordu..Şems'in yurdu denizdi ve babası denizde onun peşinden gelemiyorsa bunun nedeni onun farklı tutumuydu..
*****
Evrensel görüşleri olan Mevlana,bir kişinin farklı bir mezhepten olmasının onunla ilişki kurmaya engel olarak görmemiştir...
*****
Sen daima,acaba ben kimim diye düşün.Hangi cevherdenim,niçin geldim?Nereye gidiyorum,aslım neredendir,şu anda neredeyim,yüzümü nereye çevireyim diye sor...
*****
Çok asil bir mücevher görüyorum,ama bu mücevherin üzerine yazamam..
( Şems,Mevlana'yı kastederek söylüyor )
*****
Şems,hangi şehre giderse,orada kervansaraylara konar ve odasının kapısına sağlam bir kilit vururdu.Halbuki içeride hasırdan başka bir şeyi yoktu...
*****
Bir şüphe bağlamışsın,kendine zahmet vermeyi huy edinmişsin..
Çoğu kişinin arkadaşlığını külfet bilip,uzak duruyor..
*****
Biri pek çok uğraşır ki kendinden bir şey gösterebilsin,öteki yüz türlü kurnazlıkla kendini gizlemeye çalışır..
*****
Uysal kalbim,tamamen övgüye değer ve özel olmadıkları sürece onlara meyletmeyecek,bu kuş her tohumu gagalamayacak...
İnsan kimi severse,eziyet verir.Vefa öyle bir şeydir ki,bes yaşındaki çocuğa gösterseniz inanır ve sizi sever,ama size cefa eder..
*****
Kendi cinsimden birini istiyorum;onu kıble edineyim..yüzümü ona çevireyim.Şimdi kendime kıble edindiğin adam söylediklerimi anlayan ve kavrayan kimsedir.
*****
Cehalet,seni senden almayan bir ilimden daha kıymetlidir.
*****
Bizim nazenin kullarımızdan biri ,uygunsuz bir toplum içinde tutsak düşmüştür diye beni gönderdiler,ona ziyan erişirse yazık olur dediler ...
( Şemş,burada Mevlana'yı kast ederek konuşuyor. )
*****
Halk,bir üzüm salkımına benzer.Bu salkımdaki tanelerin sayısı suret yüzündendir.Bu salkımı bir kese içerisinde ezer ve sıkarsak artık danelerden ve sayıdan eser kalmaz...
*****
ŞEMS ;Mevlana'ya önce,onun şeyhi olmayacağını bilerek gelmiştir.
Allah,Mevlana'nın şeyhi olabilecek birini daha dünyaya getrimemiştir;o kişi ölümlü bir olamaz..Fakat ben de mürit olacak biri değilim..
*****
Benim meclisime yol bulan kimsede görülecek ilk etki,başkalarının sohbetinden soğuması,hoşlanmamasıdır.Hatta yalnız soğumakla da kalmaz,belki onlarla konuşmaz,onların sohbetine katılmaz...
*****
Seni nasıl incitebilirim?Ayağına bir öpücük kondurayım desem korkarım ki kirpiklerimin dikeni ayağına batar da rahatsız eder..
*****
" Lutfun gel diyor , kahrın git " diyor..
*****
İnsanın gönlü neye akar,insan neyi severse,onun cinsindendir.Herkezi yiyip içtiği şeylerden tanırlar,bunlar iki çeşittir :
Duygu gıdası,Akıl gıdası...
Duygu gıdası ekmektir,ettir,sudur,buna benzeyen şeylerdir..
Akıl gıdası ise,bilgilerdir,hikmettir...
*****
Dünyevi şairler,kendini ululamak için yazılmış şiirlerle Allah'ı ululamak için şiir arasındaki farkı anlayamazlar..
*****
Bu adam kim oluyor ki şeyhimzi,ırmağın bir saman çöpünü kapıp sürüklediği gibi kaptı da bizden ayırdı..
( Mevlana müritlerinin,Şems hakkındaki düşünceleri,sözleri... )
*****
Zehir iç de halka karşı " şekerler yedim,bal şerbeti içtim " de yok almaya bak...
*****
Bir evin damı üzerinde duran deveyi görmeyen adam : Bir iğne deliği gördüm ve ona bir iplik geçirdim " diyor ?
******
Taşlanmaktan,denize bir ziyan gelmez..fakat bela taşları testiye geliyor..
*****
Senin için ezeli alem nedir ki ?Kendi ezeliyetini anlasana,ezeli misin yoksa mümkün müsün ?Sana verilen hayatı kendi halini araştırmak için harcasana ...ömrünü niçin dünyada neyin ezeli olduğunu düşünerek geçiriyorsun?
Allah'ın ilmi derindir.Ey ahmak,sen derinsin.Eğer derinlik diye bir şey varsa,0 sende...
*****
Dünyadaki her tür bozukluk,bir kişinin bir kişiye birilerini taklit ederek güvenmesinden veya yine birilerini taklit ederek güvenmemesinden doğar..
*****
Kulun yoluna çıkıp duran Nefs'in Allah'la irtibatımıza engel olmasına izin verilmemelidir.Bu herkes için geçerlidir.Hiç bir insan yoktur ki kendinde biraz olsun benlik olmasın!...
*****
Ölümü dileyenler nerede kaldı?Şairlerin kafiyeyi,hastanın ilacı,mahpusun hürriyeti ve mektep çocuklarının tatil gününü aradığı gibi şerefli ölümü arayan o fedailer nerede?
*****
SEVİNÇ,saf ve latif su gibidir;nereye akarsa orada harika çiçekler açar..KEDER,kara bir su gibidir;nereye akarsa orada çiçekleri soldurur..
*****
Allah erlerinin raksı latif ve hafiftir.Su üstünde yaprak gibi yürüler.İçeride dağ gibi,yüz bin dağ gibi ağır,dışarıda saman çöğü gibidirler..
*****
İyi adam kimseden şikayetçi olmaz,gözü ayıp ve kusur aramaz...
*****
Başımda Şeyhlik sevdası yok benim ;hiç bir kuş benimle beraber uçamaz.
Kendi alemimde hoşum,kimseyi istemiyorum ben,bana yönelen sinek gibi zahmet verir bana..
Bundan böyle hepiniz doğuya gidin,yürüyün,arpa bile olsanız buğdaydan iyi bir hale gelin.Buğday da nedir ki inci olun..
*****
Sapıklık ehli,koyu küfürehli değilseniz,o güzelim yüze bakın.Melekseniz,onun önünde yere baş koyun;yoksa şeytansanız,ondan süpheniz var demektir...
*****
Sütle bal gibi birbirine yakışsınlar,şekerle helva gibi birbirlerine katılsınlar,birbirlerine vefa gösterip,birleşsinler..
*****
Ay bulutla örtülürse yıldızdan başka ne aydınlatabilir ki ortalığı ?
*****
Bir bülbül olarak yola çıkıp doğan olarak yoldan döndüm..
*****
Madem ki bir fidan diktin,onu sula,madem ki açtın düğümle..
*****
Eğer hak ,Ten tanesini yıkarsa,sakın inleme,şikayet etme! Şunu bil ki,aslında sen,ten zindanında mahbussun;ölüm gelip de orası yıkılınca kurtulacaksın...
*****
Ulu babanın tahtına oturman,terbiye ve şevkat yolunu şerefli ve şerefsiz kimselere açman lazımdır..
*****
Sözü ölçüye koymak kolay,sen kendini tartıp ölçmeye bak.
*****
Ab-ı ceyhun içilemezse de,yine de susuzluk nisbetinde tadılabilir..
*****
Benim dış sözlerim kulaklara ulaşır da,içten attığımız naralar hiç kimseye ulaşamaz ...
*****
Kullarıma göz görmedik,kulak işitmedik ve hiç bir insanın hatırına gelmeyecek şeyler vaat ettim..
*****
Eğer bende söylemek gücü olsaydı,
Söylemek gerekeni söylerdim.
Alllah elbet,benden daha güzel söyler,
Sen din terkisini elinden bırakma!...
*****
Ruhu,Peygamberin " Fakirlik benim övünülecek şeyimdir " sözümü çalan kimse,taca,tahta ve bayrağa nasıl iltifat eder?
*****
Gönlümü ne yağlı ve tatlı yemekler,ne altın dolu kase ne de altın tabaklar alamaz aartık..
*****
Mevlana'nın siyasetçilere karşı tavrı kasıtlı bir kayıtsızlıktı.Devlet adamaları üzerinde bazı etkileri olduğunu bilse de umudunu onlara bağlamamıştı..
*****
Dalların el çırpışını görmüyorsun değil mi?Buna can kulağı gerek,ten kulağıyla duyulmaz..
*****
İster İranlı ol,ister Rum,ister Türk,dilsizin dilini öğren..
*****
Buraya gel,sözümü işitirsen sana tek bir garazım yoktur.Orada kalırsan kötü bir iş yapmış olursun.Nerde kalırsan kal,yalnız kalman iyi değildir..
*****
Hasedinden dolayı İsa'yı kıskanan,onun yüzünden perişan olan nadanın canı çıksın.Yüz köpek pislesin onun sakalına...Eşek nasıl olur da bir ceylanı avlayabilir?Eşek nasıl olur da nane kokusu verebilir?Kim koklar eşeğin sidiğini?Yahut koklamak için kim arar,kim sorar?
Akar suya dişi eşek pislerse suya bir ziyan gelmez ama yine de susuz kalıp o suyu içmemek lazımdır..
*****
Kırklık akıl beni düşüncelere gark etti;altmışiki yaşımda av oldum,avlandım da tedbirlerden düşüncelerden kurtuldum..!
*****
Sufi saflığı dileyen kişidir.Sufilik,suf elbisesiyle,terzilikte,ağır ağır yürümekle olmaz.Fakat bu alçak ve aşağılık kişilerce sufilik,terzilikten ve oğlancılıktan ibarettir..
*****
En iyi yer olan Tekkede bir an olsun aman bulamadım.Air avuç bulgur aşıyla geçinmeye çalışan derviş,gözlerinden meni akarak,elleriyle hayalarını sıkarak bana yüz tuttu.
Namuslu oldunmu gizli gizli bakarlar,aletleriyle oynarlar.
-Günaha teşvik olduğu sürece bir kerpiç yığını bile şeytanı caydıramayacaktır.
-Şehvet bile kişinin asla dokunmaması gereken şarap ve haşhşa gibidir..
-Gül bahçesinden esen yel etrafa mis gibi kokular saçarken,aynı yel külhandan esince pis kokular getirir.Koku duyunuz varsa bu farkı anlayabilirsiniz..
*****
Enveri ve Zahiri,Faryabi gibi şairlerin divanlarından hoşlanıyorsanız,siz su ve kilin hükmündeki bir dünya adamısınız,eğer Senai,Attar 'ın divanları sizi cezbediyorsa,bı sizin gönül ehlinden,evliyadan olduğunuız anlamına gelir.
Hele Sena i ve Attar'ın düşüncelerinin özü,özeti ve kaymağı olan Mevlana'yı okuyorsanız ,ne mutlu size...
*****
Benim esrarım feryadımdan uzak değildir;ancak her gözde kulakta o nur yok..
*****
Ten candan,can da tenden gizli kapaklı değildir;lakin canı görmek için kimseye izin yok..
*****
Bir şekil gitti mi başka bir şekil gelir senin misafirhanen,çünkü sen cansın..
*****
Zindana bir anahtar gibi geldin..
Bu mezeyi gör de bırak başka mezeyi.Bir parça ekmek ve yemek,bunca maceraya atılmaya değmez!
O gözlerden gizli usta seni öyle bir işle meşgul eder de yüz çeşit,renk renk tedbirlere düşer,aydınlıklara kavuşursun.
Karanlıklarda kalır,savaşlara bile katlanırsın..
*****
Canımı vermek için kapına gelirim,zahmet etme git dersin!
Hizmet için geri döndüğümde ise,ey aptal,gelsene dersin!
*****
Devası olmayan dert!
*****
Güzelim,buğday gönder de şu değirmen,şaşkın kalmasın...
*****
Biz gam köşesinde gözyaşları dökerek sürünmekte,inlemekteyiz..
İstersen gel,göz yaşlarımızla yüz yerde değirmen kur..
*****
Bizim,kalbi kara taş gibi,merhametsiz bir sevgilimiz var!
o,aşıkları öldürü de kimse ondan kanının pahasını sormaz!
*****
İçimde,ölümden başka devası olmayan bir dert vardır.!
Ben,nasıl olur da : " Gel,bu derde deva kıl ! " diyebilirim..
*****
Sarhoş olup Aslan avcısı kesildin.Tutup sarhoş Aslanın sırtına bindin..
*****
Sen güneşi kaynağısın,ben söğüt ağacının gölgesi düşen yerim..
*****
Gönlüm yeni bir atlas buldu da bu hırkaya düşman kesildi..
*****
Hareket eden satranç taşları gibi tamamen dil ol! ama yine de sus !
*****
Ey kısa akıllı,bir avuç toprak değilim!
Sonunda ben sedef değilim,ben padişaha layık olan inciyim..
*****
Bir kimse bizim halkamızdan çıkıp başka bir yere giderse,o kimse duyuştan,görüşten kaçan,sağır ve kör kimselere benzer..
*****
Senin sevdandan bir ambar doldurdum.Ben o ambara harmandan sevda taşıdım durdum..
*****
Hiç şekerden kaçan dudu kuşunu gören var mıdır?
*****
Hiç sivirisinek ters eden rüzgara karşı uçabilir mi ?
Ay ışığından kaçabilir mi geceleyin hırsızlık edebile nkimse ?
*****
Cenab-ı Hakkın şaşırtıp döndürdüğü bir baş,cennetin orta yerini bırakıp cehenneme kaçar..
*****
Gençliğim toprak olsun da onun ayakları altına serilsin...
*****
Akıl bekçisi seni aşk yolundan alıkoymak isterse,bir kurnazlık et ve bir bahaneyle onu başından sav;ondan kaç,kurtul..
***
Önünde iki leğen var;birinde ateş,öbüründe altın dolu..Aklını başına al da elini aşk ateşiyle dolu leğenin içine sok!
*****
İçinde yaşadığımız zaman,bir eskicidir;hep eskiler alır satar!
Sen,orada ölümsüzlük arama! ölümsüzsüz yaşayış yaylasını zamanın dışında ara!
*****
Ben,her cemiyette ağladım,inledim.Kötü halli kimselerle de ,iyi halli kimselerle de arkadaş oldum.
Herkez kendi anlşayışınca benim dostum oldu,ama kimse içimdeki sırrı ararştırmadı...
*****
Bu aklın merhemi,akılsızdan başkası değildir.
Dile de kulaktan başka müşteri yoktur..
*****
Ham pişkinin halinden anlamaz,öyle ise söz kısa kesilmelidir vesselam
*****
Ey oğul' Bağı çöz,hür ol,ne zamana kadar paranın,altının,gümüşün esiri olacaksın ?
Denizi bir testiye dökersen ne alır? Sadece bir günün kısmetini..
Harislerin göz testisi dolmadı,ancak sedef kanat sahibi olduğundan inciyle doldu..
*****
Gül solup mevsim geçince,artık bülbülden gülün hikayesini işitemezsin...
*****
Burası kabe ise burada putun işi ne ?Eğer burası ateşperestlerin evi ise burada Allah'ın ışığı nası parıldar?
*****
Korkma,aslanların mekanına git! Yarayı düşünme !
Korku ve endişe kadınların işidir.
Orada sadece yaralanmak yoktur,tamamen acıya boğulmak vardır.
Fakat senin vehim ve endişen kapı arkasındaki mandal gibi çakılı kalmış..
Ey gönül ! Ormanı ateşe verme,sus!
Çek şu ateş alevine benzeyen dilini...
*****
Ey şu hayallerle insanı oyalayan;güzel nakışlarla,şekillerle dopdolu olan dünya evinde oturup kalan kişi;kalk şu evden çık,pılını pırtını topla al götür.Bu hususta hiç bir söz söyleme...
*****
MUSA-ÇOBAN Hikayesi
Neredesin ki sana kul,kurban olayım.Çarığını dikeyim,saçını tarayayım.Elbiseni yıkayayım,bitlerini kırayım.
Ey yüce Allahım sana süt ikram edeyim..Elini öpeyim,ayacığını ovayım.
Uyuma vaktin gelince yerini silip süpüreyim..

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder